توقیع اقسام علم اماماین عبارت، بخشی از جواب امام زمان (علیه‌السّلام) به سؤال علی بن محمّد سمری درباره‌ی علم امام است. ۱ - قسمتی از توقیع علی بن محمّد سمریقال مولانا الامام المهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف): «عِلْمُنا عَلی ثَلاثَةِ اَوْجُه: ماض وَغابِر وَحادِث، اَمَّا الْماضی فَتَفْسیرٌ، وَاَمَّا الْغابِرُ فَمَوْقُوفٌ، وَاَمَّا الْحادِثُ فَقَذْفٌ فیِ الْقُلُوبِ، وَنَقْرٌ فی الاَْسْماعِ، وَهُوَ اَفْضَلُ عِلْمِنا، وَلا نَبیَّ بَعْدَ نَبِیِّنا؛ علم ما اهل بیت (علیهم‌السّلام) بر سه نوع است: علم به گذشته و آینده و حادث. علم گذشته، تفسیر است؛ علم آینده، موقوف است و علم حادث، انداختن در قلوب، و زمزمه در گوش‌هاست. این بخش، بهترین علم ماست و بعد از پیامبر ما، رسول دیگری نخواهد بود.» ۱.۱ - سوال از علم اماماین عبارت، بخشی از جواب امام زمان (علیه‌السّلام) به سؤال علی بن محمّد سمری درباره‌ی علم امام است. ۱.۲ - سه نوع علممرحوم مجلسی (رحمة‌الله) در مرآة العقول، در تفسیر این سه نوع علم می‌فرماید: ۱.۲.۱ - علم ماضیعلم ماضی یعنی علمی که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای اهل بیت (علیهم‌السّلام) تفسیر کرده‌اند؛ نیز شامل علومی است از وقایع گذشته درباره‌ی انبیا و امّت‌های پیشین، و حوادثی که برای آنان اتّفاق افتاده و خبر از شروع امور و عوالم است. ۱.۲.۲ - علم غابرمراد از غابر، علومی است که به امور آینده تعلّق می‌گیرد؛ زیرا، غابر به معنای باقی است. مراد از غابر خبرهای حتمی است که مربوط به آینده‌ی جهان است. و بدین سبب امام آن را به موقوف تفسیر کرده‌اند که علومی که تعلق به آینده‌ی جهان دارد، مختصّ به اهل بیت (علیهم‌السّلام) است. موقوف، یعنی مخصوص. ۱.۲.۳ - علم حادثمراد از علم حادث، علمی است، که به تجدد احوال موجودات، تجدّد پیدا می‌کند، و یا تفصیل مجملات است... مراد از قذف در قلوب، الهام الهی بدون واسطه‌ی ملک است و مراد از نقر در اسماع الهام الهی است به واسطه‌ی ملک. ۱.۳ - دلیل افضلیت نوع سوم علمدلیل افضلیّت نوع سوم این است که الهام (با واسطه یا بدون واسطه) به اهل بیت (علیهم‌السّلام) اختصاص دارد. از آن جا که ادعای الهام الهی، ممکن است انسان را به توهّم نبوّت بیندازد، حضرت در پایان به این نکته اشاره دارد که پس از پیامبر ما، پیامبری نخواهد آمد. ۲ - عناوین مرتبطتوقیع حسن عاقبت؛ توقیع مبنای محبت؛ توقیع پیروزی حق بر باطل؛ توقیع عاقبت به خیری؛ توقیع کیفیت درخواست حاجت؛ توقیع هدف بعثت؛ توقیع لازمه محبت اهل بیت؛ توقیع حکم وقف؛ توقیع نهی از تکلف؛ توقیع توحید و نفی غلو؛ توقیع آزاردهندگان امام زمان؛ توقیع حکم منکرین امام زمان؛ توقیع نهی از شک؛ توقیع نهی از تشکیک؛ توقیع الگوی امام زمان؛ توقیع استغفار در حق یکدیگر ۳ - پانویس
۴ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «اقسام علم امام»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۴/۰۳. |